Ένας νέος «Καποδίστριας»

του Καριπίδης Γιώργος
Μέλος Γραμματείας ΑΕΚΑ
Αγγελιοφόρος 01/08/03

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες στα πλαίσια της διοικητικής μεταρρύθμισης του κράτους που προωθεί η κυβέρνησης δεν περιλαμβάνεται ένας νέος «Καποδίστριας» για τους αστικούς Δήμους (με την έννοια των υποχρεωτικών συνενώσεων του ’98). Δεν πρόκειται να συσταθούν μητροπολιτικοί Δήμοι αλλά θα υπάρξει ενιαίος φορέας διαχείρισης των λεγόμενων μητροπολιτικών λειτουργιών δηλαδή αυτών που ξεπερνούν τα στενά όρια κάθε Δήμου π.χ. απορρίμματα, συγκοινωνίες κ.τ.λ. Τα παραπάνω θα εφαρμοστούν αρχικά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.

Πρόκειται για ημίμετρα. Αναφερόμενοι στη Θεσσαλονίκη (αλλά αυτό έχει γενικότερη σημασία) πρέπει να τονίσουμε ότι η κατάτμηση του πολεοδομικού συγκροτήματος σε πολλούς Δήμους, εξηγείται ιστορικά από την ανάπτυξη της πόλης και προϊούσα ένταξη στον πολεοδομικό ιστό των κοινοτήτων της ευρύτερης περιοχής, όμως σήμερα έχει πλέον απολύτως ξεπεραστεί. Ο διαχωρισμός έχει απλώς συναισθηματική, αναμνηστική αξία και υλική υπόσταση έχει μόνον όσον αφορά στις τοπικές γραφειοκρατίες και στο τοπικό πολιτικό (αυτοδιοικητικό) προσωπικό. Στην πραγματικότητα τα προβλήματα είναι ενιαία και μόνον ενιαία αντιμετωπίζονται. Ακόμη και όποιες λειτουργίες (ήσσονος σημασίας και λιγοστές) δεν έχουν ενιαίο χαρακτήρα η τοπικότητά τους δεν αντιστοιχεί στα ξεπερασμένα ιστορικά όρια των Δήμων. Η κατάτμηση αυξάνει το κόστος, μειώνει την αποτελεσματικότητα, διογκώνει την γραφειοκρατία, προκαλεί ανούσιους ανταγωνισμούς, δεν λειτουργεί αξιοκρατικά στην πολιτική στελέχωση της Τ.Α. Υπάρχει απόλυτη ανάγκη συγκρότησης Μητροπολιτικού Δήμου στη θέση των υπαρχόντων σήμερα πολλών μικρών Δήμων (οι οποίοι ενδεχομένως μπορούν να μετατραπούν σε Δημοτικά Διαμερίσματα). Ο Μητροπολιτικός Δήμος πρέπει να έχει αυξημένες αρμοδιότητες τουλάχιστον νομαρχιακού επιπέδου (και αυτό θα υποχρεώσει σε αναδιάταξη των Νομαρχιών). Ενδεχομένως απαιτείται μια μεταβατική περίοδος. Εάν οι κυβερνητικές αποφάσεις έχουν έτσι μεταβατικό χαρακτήρα, τότε αυτό θα πρέπει να δηλωθεί ρητά και να εξασφαλιστεί ένα δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα. Αλλιώς θα πρόκειται για υποχώρηση μπροστά στο πιθανό πολιτικό κόστος λόγω της αντιδράσεις των πολιτικών και διοικητικών ελίτ των τοπικών Δήμων που φοβούνται ότι χάνουν προνομιακά πεδία εξουσίας.