H έλλειψη δημόσιων χώρων και πρασίνου, η ασφυκτική πίεση που εξασκούν τα οχήματα, η άσφαλτος και το τσιμέντο στους κατοίκους των πυκνοκατοικημένων συνοικιών αποτελούν βασικές αιτίες υποβάθμισης της ποιότητας ζωής στην πόλη. Για να αλλάξει ουσιαστικά η κατάσταση που διαμορφώθηκε με ευθύνες της σειράς κυβερνήσεων από δεκαετίες έως σήμερα δεν αρκούν σκόρπια μέτρα. Οι πεζόδρομοι δημιουργούν ευχάριστες γωνιές αλλά οι λίγοι ελεύθεροι χώροι της Αθήνας συνεχίζουν να χτίζονται. Η λειτουργία των πρώτων τμημάτων του μετρό εξυπηρετεί πολλές μετακινήσεις αλλά τα αυτοκίνητα, κινούμενα και σταθμευμένα, κατακλύζουν πάλι τον δημόσιο χώρο. Για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής χρειάζονται τολμηρές πολιτικές. Για μια ανθρώπινη, σύγχρονη πρωτεύουσα που στις διεθνείς ανακατατάξεις ρόλων των μητροπόλεων θα διεκδικεί τη θέση της στον ευρωπαϊκό χώρο απαιτείται στρατηγικός σχεδιασμός. Απαιτείται πολεοδομική και κυκλοφοριακή αναδιοργάνωση, με διαφύλαξη της κοινωνικής συνοχής και της πολυλειτουργικότητας, βελτίωση των όρων κατοίκησης, εργασίας και ελεύθερου χρόνου, αναβάθμιση του αστικού-φυσικού –πολιτιστικού περιβάλλοντος. Να περιορισθεί η χρήση των ΙΧ για τις μετακινήσεις, μέσα στην πόλη. Να ανακτήσει ο πεζός τα δικαιώματά του και να αυξηθεί ο δημόσιος χώρος. Αντί να κατασκευάζονται περισσότερες αρτηρίες ταχείας κυκλοφορίας που ενθαρρύνουν νέες μετακινήσεις ΙΧ μέσα στην πόλη, χρειάζεται να δημιουργηθεί πρώτα ένα φιλικό προς το περιβάλλον, αξιόπιστο σύστημα συγκοινωνίας με πλήρες δίκτυο μετρό, τραμ και προαστιακού σιδηροδρόμου. Τέτοιες επιλογές απαιτούν αναπροσανατολισμό των πόρων του Γ’ ΚΠΣ για την Αθήνα, τομές στην παραγωγή των έργων, συναίνεση για αλλαγή προτύπων για όλους μας. Μια σειρά προτάσεων που έχουν κατατεθεί στο Συνασπισμό για το κυκλοφοριακό και για τους ελεύθερους χώρους στοιχειοθετούν μια συνδυασμένη πολιτική που μπορεί να βελτιώσει ουσιαστικά την ποιότητα ζωής στην Αθήνα .
Για τους ελεύθερους χώρους:
· Να προστατευθούν οι υπάρχοντες ελεύθεροι χώροι από κάθε ιδιωτικής ή δημόσιας προέλευσης αιτήματα για ανοικοδόμηση. Ακόμα και τα απαραίτητα γκαράζ στους περιφερειακούς σταθμούς του μετρό να είναι υπόγεια.
· Για τη δημιουργία νέων ελεύθερων χώρων στις πυκνοδομημένες συνοικίες να απαλλοτριωθούν τα μεγαλύτερα από 500 τ,μ, οικόπεδα με την ενεργοποίηση του θεσμού της εισφοράς των ιδιοκτητών ολόκληρης της πολεοδομικής ενότητας.
· Να αξιοποιηθεί ο θεσμός του ενεργού τετραγώνου για την ενοποίηση των ακάλυπτων χώρων στο εσωτερικό των τετραγώνων.
· Να γίνουν ήπιες αναπλάσεις σε παραδοσιακές συνοικίες του κέντρου της πόλης (Ψυρρή, Μεταξουργείο, Γκαζοχώρι, Κουντουριώτικα).
· Να επισπευθεί η εφαρμογή του Διατάγματος του Ελαιώνα.
· Για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών να αξιοποιηθούν τα εγκαταλελειμμένα σπίτια με οργανωμένη στεγαστική πολιτική φορέων όπως οι δήμοι και ο ΟΕΚ.
· Για τα απαραίτητα δημόσια κτίρια – Βιβλιοθήκη, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Λυρική Σκηνή, Αρχείο, Υπουργεία- να επαναχρησιμοποιηθούν εγκαταλελειμμένα βιομηχανικά κέντρα και περιοχές όπως και κτίρια των υπό απομάκρυνση στρατοπέδων.
· Να δημιουργηθούν τα θεσμοθετημένα πάρκα-πνεύμονες μητροπολιτικής εμβέλειας στο Γουδί και στο Ελληνικό. Να αναπλασθεί ο Φαληρικός Όρμος, ανοίγοντας την πόλη στη θάλασσα με ένα πάρκο με αθλητικές και κοινωφελείς χρήσεις.
· Να απομακρυνθούν τα στρατόπεδα από την Αθήνα και οι χώροι τους να «πρασινίσουν».
· Να σταματήσει η κατασκευή νέων αυθαιρέτων με συστηματικό προληπτικό έλεγχο της δόμησης και να απελευθερωθούν από κτίσματα οι καταπατημένες δασικές εκτάσεις, τα ρέματα και οι ακτές.
· Να επισπευσθεί η αναδάσωση των ορεινών όγκων και η ανάπλαση ρεμάτων όπως ο Ποδονύφτης κ.ά.
· Να δημιουργηθεί συνεχές δίκτυο πεζοδρόμων που θα ενώνει τους μεγάλους ελεύθερους χώρους της Αθήνας με πράσινες διαδρομές. Για τη λύση του κυκλοφοριακού:
· Δίκτυο πεζοδρόμων να καταλαμβάνει τον οδικό χώρο που θα απελευθερώνεται λόγω της χρήσης του μετρό και των προγραμματισμένων επεκτάσεων . Νέες επεκτάσεις στις πλέον πυκνοκατοικημένες περιοχές της Αθήνας.
· Κατασκευή σταθμών μετεπιβίβασης στους περιφερειακούς σταθμούς του μετρό με υπόγεια γκαράζ.
· Η αναδιάρθρωση των αστικών συγκοινωνιών να παρακολουθεί την προοδευτική λειτουργία νέων τμημάτων του μετρό.
· Κατασκευή του κυκλικού τραμ του κέντρου και γραμμών τραμ που θα καλύπτουν διαγωνίως τα κενά ανάμεσα στις γραμμές του μετρό.
· Κατασκευή όλων των γραμμών του προαστιακού σιδηροδρόμου της Αθήνας (Σπάτων-Λαυρίου, Κορίνθου, Θήβας, Χαλκίδας).
· Κατασκευή γκαράζ στην περίμετρο του δακτυλίου, δημοτική διαχείριση στάθμευσης με δωρεάν θέσεις κατοίκων, κατασκευή γκαράζ αποκλειστικά για κατοίκους.
· Δημοτική συγκοινωνία με μικρά οικολογικά λεωφορεία.
· Για τους πεζούς κατασκευή πεζοδρόμων, διαπλάτυνση πεζοδρομίων, καθορισμένα ωράρια τροφοδοσίας καταστημάτων.
Η προώθηση ενός τέτοιου προγράμματος μπορεί να δώσει αισθητά αποτελέσματα βελτίωσης του αστικού περιβάλλοντος και των όρων διαβίωσης στην πόλη. Είναι βέβαια φανερό ότι η χάραξη νέων προτεραιοτήτων σε μια πυκνοκατοικημένη μεγαλούπολη με σύνθετες λειτουργίες, η αλλαγή προτύπων και συνηθειών, οι τομές σε παγιωμένες καταστάσεις και οι ρήξεις με συμφέροντα απαιτούν τη μέγιστη προσπάθεια για την εξασφάλιση ευρείας κοινωνικής και πολιτικής σύγκλισης , συναίνεσης και συνέργειας .